Poznańskie muzeum istnieje od 1857 roku. Miano Narodowego nosi od roku 1950.

Należy do najstarszych, największych i najważniejszych muzeów w Polsce.

W swoich różnorodnych, przebogatych zbiorach przechowuje i udostępnia dziedzictwo wieków i pokoleń, wiedzy, trudu i pasji ludzi zbiory te gromadzących, a pośród nich – „klejnoty”, godne światowej galerii. Stworzone w różnych wiekach i czasach, czekając na odwiedzającego muzeum, gotowe dziś, właśnie jemu dostarczyć osobistego. niezastąpionego doświadczenia.

Historia Muzeum Narodowego w Poznaniu rozpoczęła się w roku 1857. Wówczas powstało Muzeum Starożytności Polskich i Słowiańskich w Wielkim Księstwie Poznańskim, założone przez Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk. W 1882 r., na terenie zakupionym przez S. Mielżyńskiego dla Towarzystwa, otwarto w nowej siedzibie  – pierwsze muzeum w Poznaniu mieszczące kolekcję Seweryna Mielżyńskiego.

W 1894 roku władze pruskie powołały do życia pierwsze muzeum niemieckie – Provinzial Museum in Posen, od roku 1902 noszące nazwę Kaiser Friedrich Museum a od 1904  jego zbiory pokazywane były w nowej, reprezentacyjnej siedzibie. Okazały eklektyczny gmach, przeznaczony specjalnie na jego kolekcje, zaprojektowany został przez znanego architekta Karla Hinckeldeyna. Do dzisiaj budynek ten, mieszczący obecnie Galerię Malarstwa i Rzeźby, stanowi jeden z ciekawszych przykładów monumentalnej architektury wystawienniczej, z centralnie usytuowanym holem i otaczającymi go salami ekspozycyjnymi.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości pruskie muzeum przemianowano w 1919 roku na Muzeum Wielkopolskie – pierwsze w niepodległej Polsce muzeum publiczne.

W okresie międzywojennym, we wyniku komasacji zbiorów niemieckich i Muzeum im. Mielżyńskich oraz intensywnej polityki zakupów zbudowano nowoczesną ekspozycję malarstwa i rzeźby, jedną z najbogatszych w II Rzeczpospolitej.

W latach II wojny światowej, władze niemieckie ponownie utworzyły Kaiser Friedrich Museum Posen. W wyniku działań wojennych uległo zniszczeniu wiele bezcennych eksponatów i zbiorów muzealnych, m. in. kolekcje przyrodnicze i etnograficzne.

Po odzyskaniu niepodległości, już w 1945, staraniem poznańskich historyków sztuki rozpoczęto odbudowę zbiorów Muzeum Wielkopolskiego. W 1950 roku Muzeum Wielkopolskie w Poznaniu zostało podniesione do rangi Muzeum Narodowego. W kolejnych latach Muzeum wzbogacało się o nowe oddziały. Kolejno powstały: w 1949 – Muzeum w Rogalinie, w 1949 Dział Kultury i Sztuki Ludowej (obecnie Muzeum Etnograficzne), w 1952 Muzeum Instrumentów Muzycznych, w 1954 Muzeum Historii Miasta Poznania, w 1962 Muzeum w Gołuchowie, w 1963 Wielkopolskie Muzeum Wojskowe, w 1965 Muzeum Rzemiosł Artystycznych (obecnie Muzeum Sztuk Użytkowych) oraz Muzeum im. Adama Mickiewicza w Śmiełowie.

W roku 1990 przy Muzeum Narodowym w Poznaniu powstała Fundacja im. Raczyńskich, którą powołał w Londynie Edward hr. Raczyński w setną rocznicę swoich urodzin. Do Fundacji należą obecnie wspaniałe zbiory malarstwa z Galerii Rogalińskiej oraz inne elementy przedwojennego majątku rodziny Raczyńskich w Rogalinie.

W 2001 roku udostępnione zostało nowe skrzydło muzeum zaprojektowane na przełomie lat 60./70. XX wieku przez architekta Mariana Trzaskę z Warszawy i adaptowane w latach 90. przez architekta wnętrz Witolda Gyurkovicha.
Zbiory sztuki poznańskiego muzeum tworzą dzieła powstałe na przestrzeni wieków, od starożytności do współczesności.

Oferta Muzeum dla edukacji: http://www.mnp.art.pl/edukacja/